Efficiënte duurzaamheid: de nerd-aanpak voor een groener leven

Michiel Plooij

Onze hersenen hebben grenzen – de mijne in ieder geval wel. Dat betekent dat we niet met alles tegelijk bezig kunnen zijn en dus keuzes moeten maken. Zou het niet geweldig zijn als we ons leven konden leiden zonder bezig te zijn met het milieu? Stel je voor dat we alles konden doen waar we zin in hebben zonder milieuproblemen te veroorzaken. (Hetzelfde geldt voor onze eetgewoonten en de strijd tegen die extra kilo’s.)

Helaas zijn er beperkingen aan wat we duurzaam kunnen consumeren. Dus, hoe kunnen we duurzaam leven moeiteloos maken? Als er één doel is dat ik nastreef met De Duurzame Nerd, is het het promoten van efficiënte duurzaamheid – waar efficiëntie de verhouding is van jouw impact tot de moeite die het je kost:

$$\texttt{Efficiëntie} = \frac{\texttt{Milieu-impact}}{\texttt{Moeite}}$$

Om efficiëntie te maximaliseren, moeten we dus twee essentiële vragen beantwoorden: wat heeft een significante impact? En wat vereist de minste moeite van jouw kant? Laten we, om die moeite te analyseren, beginnen met te kijken naar geluk.

Geluk

De zoektocht naar geluk is een eeuwenoude vraag met talloze antwoorden. Komt geluk voort uit sterke relaties, eenvoud, een beetje verwennerij, spiritualiteit, goed weer, een borrel, kinderen, of misschien een mix van alles? Vraag het 10 mensen en je krijgt 10 verschillende antwoorden.

Wat de meesten wel zullen zeggen, is dat je een basisniveau van consumptie nodig hebt om gelukkig te zijn (eten, drinken, een dak boven je hoofd, enz.). Maar voorbij een bepaald punt betekent meer consumeren niet per se meer geluk. Talloze studies ondersteunen dit idee. Bovendien hangt het geluk van consumptie vaak af van hoeveel je hebt in vergelijking met anderen. Als je vrienden een droomvakantie maken, wil je dat plotseling ook. Aan de andere kant wordt jouw vakantie in Frankrijk veel bevredigender als je vrienden zich er geen kunnen veroorloven. Economen noemen dit verschijnsel “referentiedrift.”

De minimale hoeveelheid consumptie die nodig is voor geluk varieert van persoon tot persoon. Dit besef is cruciaal, want het betekent dat er geen one-size-fits-all-tips zijn voor efficiënte duurzaamheid.

Maar hoe bepaal je waar je je inspanningen op moet richten?

Impact per moeite: de belangrijkste maatstaf

Zodra je hebt besloten je ecologische voetafdruk te verkleinen, rijst de cruciale vraag: waar begin je? Stel je voor dat je hebt gehoord dat je korter moet douchen. Je doet dat, ook al is douchen misschien het meest gelukzalige moment van je dag. Naar mijn mening ben je dan niet slim bezig, want het kost je waarschijnlijk veel moeite. En al heeft douchen impact op het milieu, het is zeker niet de grootste van al je activiteiten.

Als je echt je ecologische voetafdruk wilt verminderen, begin dan met dingen die voor jou de minste moeite kosten per impact. Stoppen met vliegen kan moeilijk zijn voor jou. Maar misschien vind je het wel een eitje om een Nokia 3310 te gebruiken gedurende 20 jaar in plaats van een smartphone? Voor mij is het andersom, maar dat verschilt per persoon.

Identificeer dus waar jouw milieu-impact ligt – doe de test op www.mijnverborgenimpact.nl. Bedenk wat binnen jouw top 5 categorieën met de meeste impact, dingen zijn die weinig moeite kosten om aan te pakken, en begin daarmee. Dat betekent niet dat je de rest voor altijd moet negeren. Het betekent vooral dat het niet je eerste focus moet zijn. De rest komt later, op het moment dat de eerste stappen zo vanzelfsprekend zijn geworden, dat je er niet eens meer over hoeft na te denken. Op het moment dat er weer ruimte is in je hoofd.

Dat is de essentie van efficiënte duurzaamheid!

Kijk ook hier voor een overzicht van verschillende aspecten van jouw leven op het milieu.